TABLICA W GDOWIE Z BŁĘDEM

W Gdowie znajduje się tablica pamiątkowa (na zdjęciu). W jej dolnej części podana została data w której nazwa miesiąca zapisana została w postaci mianownikowej. Nie jest to forma poprawna. Jakie zatem powinno być prawidłowe jej brzmienie? I czemu polszczyzna w tym zakresie jest światowym wyjątkiem?

 

Polszczyzna należy do absolutnych wyjątków na świecie. I fakt ten jest piękny sam w sobie. Polszczyzna mianowicie jest takim językiem, w którym w oficjalnym datowaniu obowiązuje składnia z dopełniaczem w przypadku nazwy miesiąca. Cały świat pisze 1 maj, 3 maj, 6 maj, natomiast u nas w zgodzie z normą są postacie typu: 1 maja, 3 maja, 6 maja. Najpewniej w utrwaleniu takich postaci, odegrał wyjątkową i oczywistą rolę człon utożsamiający dzień: to jest pierwszy „dzień maja”, to jest szósty „dzień maja”. Następuje elizja, czyli opuszczenie tego członu utożsamiającego, ale on już uruchomił składnię z dopełniaczem – wyrzucamy „dzień” i zostaje: pierwszy (dzień) maja, szósty (dzień) maja, siódmy (dzień) kwietnia, dziesiąty (dzień) lipca.
Zatem przy podawaniu daty nazwę miesiąca odmieniamy tak, jakby znajdowało się przed nim słowo dzień, np. 6 [dzień] maja, 14 [dzień] grudnia.
I jeszcze taka ciekawostka. Rok 2000 odczytujemy „rok dwutysięczny”, ale rok 2024 to „rok dwa tysiące dwudziesty czwarty” (a nie „dwutysięczny dwudziesty czwarty”).