WYDATKI NA ZDROWIE. OCENA DLA POWIATU WIELICKIEGO

Wydatki bieżące samorządów na ochronę zdrowia zmieniły się w 2020 roku. Pandemia wymusiła przeniesienie punktu ciężkości w tych wydatkach. Nie inaczej stało się w powiecie wielickim.

W normalnych, przedpandemicznych czasach w wydatkach bieżących samorządów na ochronę zdrowia dominowały te związane z programami przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii oraz świadczenia dla osób nieobjętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Wszystko zmieniło się w 2020 roku. Wydatki ogólne na szpitale, na zakup materiałów i wyposażenia poszybowały nawet o kilkaset procent. Wzrost dotyczy również powiatu wielickiego.

Rozważając skutki pandemii SARS-CoV-2 dla finansów samorządowych skupiamy się najczęściej na stronie dochodowej. Zamknięcie gospodarki, okresowe całkowite wyłączenie niektórych branż takich jak gastronomia czy turystyka, wpłynęło na spadek dochodów podatkowych. W przypadku transportu publicznego odnotowano drastyczny spadek dochodów ze sprzedaży biletów. Takich przykładów można wskazać więcej. To oczywiście bardzo ważne zjawisko.

Ale skutki pandemii odnoszą się także do strony wydatkowej. Trudno je oszacować dokładnie, a nawet wyliczyć wszystkie branże (sektory), w których dodatkowe wydatki się pojawiły. Może to odnosić się na przykład do oświaty, gdzie koszty pociągnęło za sobą organizowanie zajęć online, a potem organizacja pracy szkół po powrocie dzieci do klas. Tym razem przyjrzymy się jednak wydatkom najbardziej bezpośrednio powiązanym ze zwalczaniem pandemii – na służbę zdrowia. Wprawdzie większość kosztów bieżących pokrywa NFZ, ale wiemy, że w niektórych
przypadkach udział budżetów samorządowych jest znaczący. W mediach opisywane były spektakularne przypadki włączania się JST w zakupy dodatkowego sprzętu czy środków ochrony sanitarnej. Jaki był wymiar liczbowy (finansowy) tego zaangażowania. Czy wpłynęło ono znacząco na strukturę wydatków samorządowych?

Ranking ograniczamy do samorządów wojewódzkich i powiatowych (w tym miast na prawach powiatu), które z racji zakresu swoich zadań są najbardziej powiązane ze służbą zdrowia – są organami prowadzącymi dla większości placówek służby zdrowia.

Znaczącą zmianę w wydatkach bieżących na służbę zdrowia można było zauważyć przede wszystkim na poziomie województw, gdzie wielkość tych wydatków wzrosła w 2020 r. o ponad 400 mln i wzrost ten wyraźnie odbiegał od dotychczasowego trendu obserwowanego w minionych latach. Wzrost wydatków obserwujemy też w powiatach i miastach na prawach powiatu, ale ma on znacznie mniejszą skalę. W przypadku miast na prawach powiatu po kilkuletnim okresie utrzymywania się wydatków na zbliżonym poziomie, w 2020 r. obserwujemy niewielki wzrost. W powiatach sytuacja jest nieco inna – rok 2020 oznaczał odwrócenie dotychczasowej tendencji spadku wydatków, ale wzrost będący wynikiem zmiany tego trendu był stosunkowo niewielki. W liczbach względnych w roku 2020 w porównaniu z poprzednim wyniósł on w miastach na prawach powiatu około 12 proc., w powiatach – ponad 20 proc., a w województwach był ponad dwukrotny.

Jak zatem w naszym regionie wygląda zmiana wydatków bieżących na ochronę zdrowia w% dla roku 2020 do średniej z lat 2017-2019?

 

Miasto Kraków = 7,7% (najwięcej z miast: Warszawa = 32,6%)

Województwo małopolskie = 332,3% (najwięcej z województw: kujawsko-pomorskie = 704,7%)

 Powiat wielicki = 9,5% (najwięcej z powiatów: powiat leszczyński = 2725,8%, najmniej: powiat śremski= -98,6%)